Viskide Bağımsız Şişeleyici Nedir? Ne Anlama Gelir?
- 7.02.2017
Herkese merhaba,
Bu yaz1da sizlere ba 1ms1z _i_eleyici firmalardan bahsedece im. "Ba 1ms1z _i_eleyici" (independent bottler) viski dünyas1nda bir terim, bir çe_it i_ kolunu ve o kolun ürünlerini tan1ml1yor.
Bu firmalar sadece kendi ba_lar1na dam1t1m yapm1yorlar. Buna ra men dam1t1mevi sat1n alabiliyor, satabiliyor yani böyle yüksek bütçelere de ç1kabiliyorlar. Tarihleri 1800'lere dek uzanan bu firmalar1n birço u halihaz1rda yapt1klar1 ticaret i_lerine ek olarak viski _i_eleyip satmaya ba_l1yorlar.
Örnek olarak manav zinciri Gordon & Mac Phail'in sonradan dünyan1n en ünlü ba 1ms1z _i_eleyici firmalar1ndan birine dönü_mesi gibi.
Ba 1ms1z _i_eleyici nedir?
Onu biraz kabaca da olsa açmak istiyorum. Örnek olarak bir firma, bir viski dam1t1mevine giderek bir f1ç1 viski sat1n al1yor. F1ç1 boyutlar1na daha önce bu yaz1da de inmi_tik, dileyenler sonras1nda göz atabilir.
Ald1 1 bu f1ç1lar1 dilerse kendi deposunda ekstra bekletiyor, dilerse direkt _i_eleyip yeni bir etiketle sat1_a sunuyor.
Dilerse f1ç1y1 de i_tiriyor, aktar1m yap1yor, bölüyor, ç1kar1yor ve ilginç, deneysel _i_eler ortaya ç1k1yor. 0çine kendi su ekleyebildi i gibi (min %40 alkol oran1n1 tutturmak kayd1yla) isterse f1ç1y1 direkt _i_eleyip "cask strength" olarak piyasaya sürebiliyor.
Normalde dam1t1mevlerinin almayaca 1 riskleri, bu tarz ba 1ms1z _i_eleyici firmalar alabiliyor.
Zaten i_in güzelli i de orada.
Hatta bugün içti imiz rom f1ç1 biti_li, _arap f1ç1s1 biti_li birçok viskinin ke_fedilmesi bu ba 1ms1z _i_eleyiciler taraf1ndan gerçekle_tirildi.
Örnek olarak dam1t1mevinin asla _i_elemedi i 4-5, 8.5, 9 11, 22, 31 y1ll1k süreler gibi ilginç dinlendirme sürelerini de yine ba 1ms1zlarda bulabilmek mümkün. Yani e er yeteri kadar paran1z varsa ve imkan1n1z varsa siz de dam1t1mevinden bir f1ç1 sat1n alabilir, gerekli izinler sonras1 onu _i_eleyebilir ve diledi iniz isimle satabilirsiniz. Dam1t1mevinin ad1n1, _i_enin ya_1n1 vb yazman1z da _art de il. Tabii nas1l satabilece iniz sizin hünerinize ba l1. 0nsanlar i_in en kolay k1sm1 görülen bu noktay1 ba_arabilmek için üniversiteler bitiriyor, çe_itli e itimler al1yor bildi iniz gibi.
Duncan Taylor ba 1ms1z _i_eleyici firmas1n1n piyasaya sürdü ü 11 y1ll1k bir Macallan. Hiç _eri f1ç1s1nda beklememi_.
Sadece Avrupa me_e f1ç1da beklemi_. Dam1t1mevinin resmi olarak üretmedi i örneklerden biri.
Gizli _i_eler
Kimi ba 1ms1z _i_eleyiciler ise, _i_e üzerine dam1t1mevini yazm1yor, bu tamamen sizin güveninize ve merak1n1za kalan bir sat1nalma oluyor. Hatta baz1 _i_eler o kadar ünleniyor ki, içinde neler oldu u y1llar boyu viski dünyas1 taraf1ndan merakla tart1_1labiliyor.
Solda Finnlagan _i_esi. Bir Islay single malt1 fakat içerisindeki viskinin dam1t1mevini de, ya_1n1 da bilmiyoruz.
Elements of Islay firmas1n1n üretti i bir ekspresyon ve ismi LG 5. Her ne kadar resmi olarak aç1klanmasa da bunun bir Lagavulin oldu unu anlayabiliyoruz keza di er ekspresyonlar1 AR (Ardbeg?), BW (Bowmore?), LP (Laphroaig?), OC (Octomore?), BR (Bruichladdich?), BN (Bunnahabhain?) ve hatta PE (kapanm1_ dam1t1mevi Port Ellen?) gibi.
Her zaman her ba 1ms1z _i_eleyici firman1n ürünü sizi tatmin edebiliyor mu? Kesinlikle hay1r. Bu sizin _i_eyi sat1n al1rken ayn1 zamanda ald1 1n1z bir risk.
Bugün dünyada en ünlü ba 1ms1z _i_eleyici firmalar aras1nda SMWS dahil, Duncan Taylor, Cadenhead's, Wemyss Malts, Signatory Vintage, Hunter Laing, Gordon & MacPhail, Douglas Laing, A.D.Rattray, Ian Macleod, Malts Of Scotland, Adelphi ve Compass Box'u sayabiliriz.
Bu firmalar öyle büyüyebiliyor ve karl1 i_letmeler haline gelebiliyor ki, i_e ba 1ms1z _i_eleyici olarak ba_lay1p dam1t1mevi sat1n alabiliyorlar. Gordon & MacPhail'in Benromach Dam1t1mevi'ni, Ian MacLeod'un Glengoyne Dam1t1mevi'ni, Murray MacDavid'in de zaman1nda Bruichladdich Dam1t1mevi'ni sat1n almas1 gibi. Hatta gözlerini bazen dünyan1n en önemli dam1t1mevlerine de dikebiliyorlar, Ardbeg'i isteyip daha sonra gücü yetmedi i için Edradour'u sat1n alan Signatory gibi. Çok fazla tarihte kaybolmadan devam edelim. 0skoç viskisinde taht kavgalar1 ve el de i_tirmeler asla bitmez.
Ay1la bay1la içti im 20 y1ll1k bir Glendronach, Classic Whisky Lifestye- British Classics, bir resmi Glendronach _i_elemesi de il, ba 1ms1z _i_eleyici.
Ya_l1 viskiler
Ba 1ms1z _i_eleyicilerin bir avantaj1 da, bazen çok ya_l1 viskilerin küçük boy _i_elemesini yapmalar1.
5cl, 20cl, 30cl gibi ölçeklerde viski _i_eleyebiliyorlar, sadece tad1m yapmak için büyük bir _i_eden çok daha ekonomik olabiliyor.
Koray K. Özdemir'in 30. ya_gününde aç1lan bir Morisson&MacKay ba 1ms1z _i_eleyici firman1n piyasaya sürdü ü Benriach 30 y1ll1k, küçük _i_e. Tabii ya_lar büyüdü ü için ki_iye do um y1l1nda dam1t1lm1_ viski hediyesi almak da biraz zorla_1yor. Bu _i_e, kendi kendine hediyesiydi, bir insan1n kendini en iyi _ekilde ödüllendirmesi böyle olur!
Fiyatlar1 her zaman uygun de il, firma kendi deneysel eme ini de i_in içine katt1 1 için, ço u zaman dam1t1mevindeki e_de er viskiden dahi pahal1 olabiliyor.
^i_eleri maalesef Türkiyede bulmak mümkün de il. Kald1 ki duty freelerde dahi kolay kolay bulunmuyor. Yurtd1_1nda "whisky shop" veya "liquor store" benzeri dükkanlara u ray1p ara_t1rman1z gerekiyor.
Umar1m yak1nda Türkiye'yi de iyi bir pazar olarak görmeye ba_larlar.
Son olarak akl1n1zdan geçmi_ olabilir. Neden biz de ortak bir f1ç1 sat1n al1p da arkada_lar1m1zla ismimizi yazarak _i_elemiyoruz. 0skoçya d1_1na viski f1ç1s1n1 ç1karmak yasak. Fakat tabii ki 250-300 litrelik bir f1ç1y1 sat1n alma imkan1n1z bulunuyor. 0skoçya'da depoya koyacak ve _i_eleyip orada içeceksiniz ya da herkes birer tane Türkiye'ye getirecek. Biraz zor bir süreç tabii ki.
Slainte!
Ozan Vural
NOT:
Yaz1da bahsi geçen SMWS için: http://viskigurme.com/haki-yesili-siselerin-tuhaf-hikayesi-the-scotch-malt-whisky-society-smws
Viski f1ç1lar1n1n boyutlar1 ve etkileri için: http://viskigurme.com/iskoc-viskisinde-fici-boyutlari-ve-viskiye-olan-etkileri
Bu yaz1da sizlere ba 1ms1z _i_eleyici firmalardan bahsedece im. "Ba 1ms1z _i_eleyici" (independent bottler) viski dünyas1nda bir terim, bir çe_it i_ kolunu ve o kolun ürünlerini tan1ml1yor.
Bu firmalar sadece kendi ba_lar1na dam1t1m yapm1yorlar. Buna ra men dam1t1mevi sat1n alabiliyor, satabiliyor yani böyle yüksek bütçelere de ç1kabiliyorlar. Tarihleri 1800'lere dek uzanan bu firmalar1n birço u halihaz1rda yapt1klar1 ticaret i_lerine ek olarak viski _i_eleyip satmaya ba_l1yorlar.
Örnek olarak manav zinciri Gordon & Mac Phail'in sonradan dünyan1n en ünlü ba 1ms1z _i_eleyici firmalar1ndan birine dönü_mesi gibi.
Ba 1ms1z _i_eleyici nedir?
Onu biraz kabaca da olsa açmak istiyorum. Örnek olarak bir firma, bir viski dam1t1mevine giderek bir f1ç1 viski sat1n al1yor. F1ç1 boyutlar1na daha önce bu yaz1da de inmi_tik, dileyenler sonras1nda göz atabilir.
Ald1 1 bu f1ç1lar1 dilerse kendi deposunda ekstra bekletiyor, dilerse direkt _i_eleyip yeni bir etiketle sat1_a sunuyor.
Dilerse f1ç1y1 de i_tiriyor, aktar1m yap1yor, bölüyor, ç1kar1yor ve ilginç, deneysel _i_eler ortaya ç1k1yor. 0çine kendi su ekleyebildi i gibi (min %40 alkol oran1n1 tutturmak kayd1yla) isterse f1ç1y1 direkt _i_eleyip "cask strength" olarak piyasaya sürebiliyor.
Normalde dam1t1mevlerinin almayaca 1 riskleri, bu tarz ba 1ms1z _i_eleyici firmalar alabiliyor.
Zaten i_in güzelli i de orada.
Hatta bugün içti imiz rom f1ç1 biti_li, _arap f1ç1s1 biti_li birçok viskinin ke_fedilmesi bu ba 1ms1z _i_eleyiciler taraf1ndan gerçekle_tirildi.
Örnek olarak dam1t1mevinin asla _i_elemedi i 4-5, 8.5, 9 11, 22, 31 y1ll1k süreler gibi ilginç dinlendirme sürelerini de yine ba 1ms1zlarda bulabilmek mümkün. Yani e er yeteri kadar paran1z varsa ve imkan1n1z varsa siz de dam1t1mevinden bir f1ç1 sat1n alabilir, gerekli izinler sonras1 onu _i_eleyebilir ve diledi iniz isimle satabilirsiniz. Dam1t1mevinin ad1n1, _i_enin ya_1n1 vb yazman1z da _art de il. Tabii nas1l satabilece iniz sizin hünerinize ba l1. 0nsanlar i_in en kolay k1sm1 görülen bu noktay1 ba_arabilmek için üniversiteler bitiriyor, çe_itli e itimler al1yor bildi iniz gibi.
Duncan Taylor ba 1ms1z _i_eleyici firmas1n1n piyasaya sürdü ü 11 y1ll1k bir Macallan. Hiç _eri f1ç1s1nda beklememi_.
Sadece Avrupa me_e f1ç1da beklemi_. Dam1t1mevinin resmi olarak üretmedi i örneklerden biri.
Gizli _i_eler
Kimi ba 1ms1z _i_eleyiciler ise, _i_e üzerine dam1t1mevini yazm1yor, bu tamamen sizin güveninize ve merak1n1za kalan bir sat1nalma oluyor. Hatta baz1 _i_eler o kadar ünleniyor ki, içinde neler oldu u y1llar boyu viski dünyas1 taraf1ndan merakla tart1_1labiliyor.
Solda Finnlagan _i_esi. Bir Islay single malt1 fakat içerisindeki viskinin dam1t1mevini de, ya_1n1 da bilmiyoruz.
Elements of Islay firmas1n1n üretti i bir ekspresyon ve ismi LG 5. Her ne kadar resmi olarak aç1klanmasa da bunun bir Lagavulin oldu unu anlayabiliyoruz keza di er ekspresyonlar1 AR (Ardbeg?), BW (Bowmore?), LP (Laphroaig?), OC (Octomore?), BR (Bruichladdich?), BN (Bunnahabhain?) ve hatta PE (kapanm1_ dam1t1mevi Port Ellen?) gibi.
Her zaman her ba 1ms1z _i_eleyici firman1n ürünü sizi tatmin edebiliyor mu? Kesinlikle hay1r. Bu sizin _i_eyi sat1n al1rken ayn1 zamanda ald1 1n1z bir risk.
Bugün dünyada en ünlü ba 1ms1z _i_eleyici firmalar aras1nda SMWS dahil, Duncan Taylor, Cadenhead's, Wemyss Malts, Signatory Vintage, Hunter Laing, Gordon & MacPhail, Douglas Laing, A.D.Rattray, Ian Macleod, Malts Of Scotland, Adelphi ve Compass Box'u sayabiliriz.
Bu firmalar öyle büyüyebiliyor ve karl1 i_letmeler haline gelebiliyor ki, i_e ba 1ms1z _i_eleyici olarak ba_lay1p dam1t1mevi sat1n alabiliyorlar. Gordon & MacPhail'in Benromach Dam1t1mevi'ni, Ian MacLeod'un Glengoyne Dam1t1mevi'ni, Murray MacDavid'in de zaman1nda Bruichladdich Dam1t1mevi'ni sat1n almas1 gibi. Hatta gözlerini bazen dünyan1n en önemli dam1t1mevlerine de dikebiliyorlar, Ardbeg'i isteyip daha sonra gücü yetmedi i için Edradour'u sat1n alan Signatory gibi. Çok fazla tarihte kaybolmadan devam edelim. 0skoç viskisinde taht kavgalar1 ve el de i_tirmeler asla bitmez.
Ay1la bay1la içti im 20 y1ll1k bir Glendronach, Classic Whisky Lifestye- British Classics, bir resmi Glendronach _i_elemesi de il, ba 1ms1z _i_eleyici.
Ya_l1 viskiler
Ba 1ms1z _i_eleyicilerin bir avantaj1 da, bazen çok ya_l1 viskilerin küçük boy _i_elemesini yapmalar1.
5cl, 20cl, 30cl gibi ölçeklerde viski _i_eleyebiliyorlar, sadece tad1m yapmak için büyük bir _i_eden çok daha ekonomik olabiliyor.
Koray K. Özdemir'in 30. ya_gününde aç1lan bir Morisson&MacKay ba 1ms1z _i_eleyici firman1n piyasaya sürdü ü Benriach 30 y1ll1k, küçük _i_e. Tabii ya_lar büyüdü ü için ki_iye do um y1l1nda dam1t1lm1_ viski hediyesi almak da biraz zorla_1yor. Bu _i_e, kendi kendine hediyesiydi, bir insan1n kendini en iyi _ekilde ödüllendirmesi böyle olur!
Fiyatlar1 her zaman uygun de il, firma kendi deneysel eme ini de i_in içine katt1 1 için, ço u zaman dam1t1mevindeki e_de er viskiden dahi pahal1 olabiliyor.
^i_eleri maalesef Türkiyede bulmak mümkün de il. Kald1 ki duty freelerde dahi kolay kolay bulunmuyor. Yurtd1_1nda "whisky shop" veya "liquor store" benzeri dükkanlara u ray1p ara_t1rman1z gerekiyor.
Umar1m yak1nda Türkiye'yi de iyi bir pazar olarak görmeye ba_larlar.
Son olarak akl1n1zdan geçmi_ olabilir. Neden biz de ortak bir f1ç1 sat1n al1p da arkada_lar1m1zla ismimizi yazarak _i_elemiyoruz. 0skoçya d1_1na viski f1ç1s1n1 ç1karmak yasak. Fakat tabii ki 250-300 litrelik bir f1ç1y1 sat1n alma imkan1n1z bulunuyor. 0skoçya'da depoya koyacak ve _i_eleyip orada içeceksiniz ya da herkes birer tane Türkiye'ye getirecek. Biraz zor bir süreç tabii ki.
Slainte!
Ozan Vural
NOT:
Yaz1da bahsi geçen SMWS için: http://viskigurme.com/haki-yesili-siselerin-tuhaf-hikayesi-the-scotch-malt-whisky-society-smws
Viski f1ç1lar1n1n boyutlar1 ve etkileri için: http://viskigurme.com/iskoc-viskisinde-fici-boyutlari-ve-viskiye-olan-etkileri
