Viski Kültürü Üzerine 31 Tavsiye Ve Öneri
- 2.01.2019
2018 yılının Aralık ayında, ilk sosyal medya hesabım olan Twitter'daki ViskiGurme hesabından bir paylaşımda bulundum.
"Her gün" dedim, "günde bir tane olmak üzere yılbaşı akşamına kadar bir öneri vereceğim".
Bu öneri ve tavsiyelerin çoğu yeni değil, gerek atölyelerimde gerekse bu sitedeki yazıların içinde geçen içerikler, toplu halde olması daha iyi diye düşündüm. Gerçekten de her gün bir adet naçizane öneride bulundum, güzel yorumlar geldi, epey paylaşıldı. 800 binden fazla kişiye ulaştı, binlerce kez de paylaşıldı, yüzlerce yorum aldı. Her şeyi web sitesinde toplama alışkanlığım olmamasına rağmen, özenle hazırladığım bu önerilerin gerek arama motorlarında çıkmayacak olması, gerekse bir gün mecranın içinde kaybolup gidebileceğini düşününce, en azından kayıtlı olması için buraya da yazmak istedim. O yüzden de karakter sınırlı, kısa, hap türü bilgilerdir sizin de görebileceğiniz gibi. Hepsi kişiseldir, bir hikaye çizgisinde ilerlememektedir.
Keza siz de büyük ihtimalle bir Google araması sonrası şu an buradasınız. Hoşgeldiniz, haydi başlayalım.
1: Yurtdışına gittiğinizde, ilk önceliğiniz, nereden hangi viskiyi ucuz bulurum demek yerine, önden araştırıp özel barlara gitmek, şişesini belki asla bulamayacağınız/alamayacağınız viskilerden kadeh içmek olsun.
Hemen tüm iyi mekanlar menülerini online sunuyor.
2: Bir malt viskiyi çok sevdiğinizde, ilk önceliğiniz o damıtımevinin daha yaşlı/farklı şişelerinden aramaktan ziyade, aynı bölge/fıçı/yaş benzerlikli diğer damıtımevi viskilerini aramak ve onları tatmak olsun.
Bu arayış, daha ekonomik ve daha lezzetli bitebilir.
.jpg)
3: Evet buz eklemeyin. Hangi viski olursa olsun, en azından ilk kadehe eklemeyin. Aksi halde gerçek karakteri saklanır. Sonraki içişlerinizde ister buz, soda, kola, enerji suyu ne isterseniz öyle devam edin.
Tadım notlarına da çok güvenmeyin sonuçta sizin damağınız.
4: Özellikle güçlü karaktere sahip viskilerin boşalan şişelerini atmayın. Eğer onları yıkamadan, içini malt sirkesi veya zeytinyağı ile doldurursanız, şişede hapsolan tad, salatalara ve etlere enfes bir lezzet takviyesi yapıyor.
Bu öneri, sevgili eşime yazar tabii.
5: Viskilerin çoğunun içinde, E-150-karamel olarak geçen renklendirci madde vardır.Viskinin kalitesi,renginden anlaşılmaz. Koyu renk daha alkollü veya açık renk daha seyreltilmiş değildir.
Nadir de olsa asıl renginde şişelenen viskiler vardır, renk sadece göz içindir.
6: Özel bir gün için özel bir viskiyisi saklamak yerine, herhangi bir günü, o viskiyi açarak özel kılın.
Bir yılbaşını, bir mezuniyeti, derbi galibiyetini zaten hatırlarsınız ama yılın herhangi berbat bir Pazartesi gününü sizin için unutulmaz kılabilirsiniz.
7: Bu kış epey soğuk olacak ve her zaman olduğu gibi sm mecraları da karda viski fotoğraflarından geçilmeyecek. Viskinizi karda çekin ama oda sıcaklığında için.
O denli soğudukça tüm naif nüanslarını kaybeder, adeta sadece güçlü alkol kokusuyla baş başa kalırsınız.
8: Eğer viskilerin tadım notlarından ziyade, hikayeleri ve tarihin akışına etki eden olayları merak ediyorsanız, onlarca olmasına rağmen ilk olarak şu iki kitabı mutlaka okumalısınız.
Whiskey Women ve Peat, Smoke & Spirit.
9: En az bir defa mutlaka soğuk filtrasyon işleminden geçmemiş, fıçıdan direkt şişelenmiş, üzerinde "non-chill filtered" ibaresi olan bir viski deneyin.
Bu sayede gerçekten doğal bir viski deneyimi olur. Görüntüsü su, buz eklerseniz soluklaşacaktır ama lezzeti değil.
10: Hiç popüler olmayan ülkelerin viskilerini her imkanınız olduğunuzda mutlaka hala şansınız varken ekonomik şekilde deneyin.
Tazmanya, Almanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Yeni Zelanda gibi.
Sıradaki Yamazaki'lerin, Nikka'ların nereden çıkacağı hiç belli olmaz.
11: İsli viskileri, esasen o viskilerin vahşiliğini, isini ve biraz dengesizliğini seviyorsanız, çok yıllanmış (20+) yıllık ekspresyonları size o hissiyatı yaşatmayabilir, çok daha kompleks ve şaşırtıcı olabilirler ancak yıl ilerledikçe o sevdiğiniz vahşilik azalır.
12: Sadece yazılmış tadım notları, verilmiş puan, kazanılmış ödüllerle viski almayın. Onların tümü özneldir. İlk defa içeceğiniz bir viskiyi önce az veya hiç, içtikten sonra çok araştırın.
Kendinize güvenin.
Unutmayın ki dünyanın en iyi viskisi, en sevdiğiniz viskidir.
13: Viskiyle yeni tanışanlar genelde harmanla başlar.Kültürde ilerleyince malt viski ile tanışılır ve o en iyisi denir.Yanlış.Üçüncü seviyede harmanın ne kadar muazzam olduğu anlaşılır. Harman viskiye önem verin.
O, müthiş lezzet sunan bir ekonomik bir sanat eseridir.
14: Viskiye en yakıştırdığım eşlikçi yiyeceklerin başında, ekşi maya ve çavdar unu ile yapılmış ekmek gelir.
Ayrıca evde bira üretenler, dipte kalan tortudan çok iyi ekmek yapabilirler (tabii şerbetçiotu eklemediyseniz, yoksa tadı acı olacaktır).
15: Hani bilerek içmek denir ya, bilmeye en başından başlamak iyidir.
Viski özelinde geçmeyen ama aslında zeki zihinler için birebir alakalı olduğunu düşündüğüm, Rod Philips-Alkol Tarihi ve Vedat Ozan-Kokular Kitabı adlı Türkçe kitapları da kesinlikle tavsiye ederim.
16: Viski taşları üzerine de yazayım.
Makbulünün sabun taşı (talk taşı) olduğu söylenen bu taşları da "şahsen" pek tavsiye etmiyorum, en azından tadım yaparken (ilk defa denediğiniz bir viski).
Çünkü buz önerilmemesinin nedeni viskiyi sulandırması değil soğutmasıdır.
17: "Amerikan viskisi" fazlasıyla geniş kümeli bir tanımdır. Tennesse, bourbon, çavdar, mısır, arpa maltı, buğday gibi türleri de kapsar.
Sadece Tennesse viskisi içerek hakkında yargıya varmak yanlış olur.
İyi bourbon, çavdar, mısır hatta single malt denenmelidir.
18: Özel bir viskiyi açtınız ama sadece biraz içtiniz. Karakteri bozulmadan saklayabilmek için ya küçük şişelere doldurabilirsiniz ya da içindeki oksijeni yok edecek önleyici bir sprey kullanabilirsiniz.
İsmi Private Preserve, şarap yazdığına bakmayın mantık aynı.
19: Her zaman tarıma saygı duyun. Unutmayın ki viski bir tarım ürünüdür. Endüstriyel bir takım elbise, çakmak, spor araba, bir akıllı telefon değildir.
Eğer iyi tahıl olmazsa, eğer kötü su olur, eğer adanmış çalışanlar olmazsa Ogilvy dirilip övsün, yine de sevilmez.
20: Viskiyi seven, bu kültürünü geliştirmek isteyen herkesin kendine özel bir sonsuzluk şişesi olmalı ve bir sonsuzluk kadehinden yudumlamalı.
Nedir ve nasıl yapılır, Twitter'a sığmayacak kadar uzun, izninizle link. http://viskigurme.com/sonsuzluk-sisesi-yani-infinity-bottle-nedir
21: Bizde satılmıyor ama evde (az) uğraşarak yapabileceğiniz bir viski eşlikçisi var.
Geleneksel İskoç tabletleri bir atıştırmalık; hem uzun süre dayanıyor hem de müthiş bir lezzet kombinasyonu yaratıyor. Sık sık uyguladığım tarif şu şekilde: http://viskigurme.com/muthis-bir-viski-eslikcisi-geleneksel-iskoc-tabletleri-tarifi-
22: Gerçek damak tadı için, bütçe el verdiğince, bir viskinin daha yaşlı olanını değil fakat daha eski şişelenmiş halini bulmaya çalışın.
Viski şişede yıllanmaz fakat anın 10 yıllık bir maltı ile, onun 15 yıl önceki şişesi arasında çok büyük fark var, bana güvenin.
23: Eğer çok genç ve yeteri olgunluğa erişmemiş bir viski içiyorsanız -genelde ekonomik harman viskilerde geçerlidir- viskinizi kadehte en az 5-10 dakika bekletme sonrası için.
Yeteri kadar havalandırırsanız, sentetik alkol-uhu benzeri kokuları biraz örtebilirsiniz.
24: Son aylarda ülkemizde satılmaya başlayan Lagavulin Distiller's Edition sonrası daha da merak edilen bir konu.
Distiller's Edition ne demektir? Hangi viskilerde vardır? Satın almadan önce bazı özellikleri hakkında yararlı bilgiler. http://viskigurme.com/de-olarak-da-bilinen-distillers-edition-viskiler-ne-anlama-geliyor-
25: ABD'den viski getirdiğinizde, Avrupa'ya göre 5 cl avantajlı olursunuz. ABD'de standart viski şişeleri 75 cl, Avrupa'da ise 70 cl'dir.
İster Amerikan, ister İskoç, isterse Japon bile olsa.
Eyaletlere göre fiyat değişse de, bir kadeh fazlanın zararı olmaz.
26: Son zamanlarda doğaya kaçış var. Kamp kaçamağı, kampçılık revaçta, ben de çok severim.
Bu kamplarda viskinizin fotoğraflarını çekin ama sonra arabada, elinizde yavaşça ısıtarak için. Asla ateşin yanına koymayın.
Viski soğuk sevmez ama sıcakta ise direkt patlar.
27: Hangi tür, hangi yaşta olursa olsun, viskinizi asla bir şarap gibi yatay saklamayın.
Minimum %40 alkolle mantarı kesin, plastiği yüksek ihtimal zaman içerisinde eritir.
İdeal saklama şekli dik, direkt gün ışığı almayan ortamdadır.
28: Hemen her sene yeni ve çok iyi tasarımlar çıksa da hala en iyi etki ve en ekonomik tadım kadehi, bence copita (aslı şeri kadehidir) tasarımı (ilk görsel).
Evinizde mutlaka farklı tadım kadehleriniz olsun, işin keyif kısmı biraz da tasarımı güzel kadehte içmekte.
29: Cask Strength yani fıçıdan çıktığı gibi direkt şişelenen, fıçı gücünde viskiler, ki %50-70 arası alkol oranına sahiplerdir, en güzel kokularını ve lezzetlerini birkaç damla oda sıcaklığında eklendiğinde verirler.
Su ekledikçe farklı kokular deneyimlenebilir.
30: Çoğu insan kokuları alır ancak bunları dile getiremeyebilir.
Damak ve burnunuzun gelişimi için küçük bir not defterine o viskinin tadım notlarını kaydedin.
Bir süre sonra "aynı viskiden" yine deneyerek yazın, eski notlarla karşılaştırın ve farkı kendiniz görün.
31: Son. Nihayetinde bu bir keyif, olmazsa olmaz değil.
Bu kültürü ve keyfi, kimseyi kırmadan, üstün veya hakir görmeden, incitmeden, sorumlulukla yaşayın.
Hayatta daha önemli şeyler var.
Yeni yıl, her istediğinizi getirsin. Sağlıklı, huzurlu yıllar dilerim.
-Ozan
Atölyelerden haberdar olmak için buraya eposta adresinizi bırakabilirsiniz.
"Her gün" dedim, "günde bir tane olmak üzere yılbaşı akşamına kadar bir öneri vereceğim".
Bu öneri ve tavsiyelerin çoğu yeni değil, gerek atölyelerimde gerekse bu sitedeki yazıların içinde geçen içerikler, toplu halde olması daha iyi diye düşündüm. Gerçekten de her gün bir adet naçizane öneride bulundum, güzel yorumlar geldi, epey paylaşıldı. 800 binden fazla kişiye ulaştı, binlerce kez de paylaşıldı, yüzlerce yorum aldı. Her şeyi web sitesinde toplama alışkanlığım olmamasına rağmen, özenle hazırladığım bu önerilerin gerek arama motorlarında çıkmayacak olması, gerekse bir gün mecranın içinde kaybolup gidebileceğini düşününce, en azından kayıtlı olması için buraya da yazmak istedim. O yüzden de karakter sınırlı, kısa, hap türü bilgilerdir sizin de görebileceğiniz gibi. Hepsi kişiseldir, bir hikaye çizgisinde ilerlememektedir.
Keza siz de büyük ihtimalle bir Google araması sonrası şu an buradasınız. Hoşgeldiniz, haydi başlayalım.
1: Yurtdışına gittiğinizde, ilk önceliğiniz, nereden hangi viskiyi ucuz bulurum demek yerine, önden araştırıp özel barlara gitmek, şişesini belki asla bulamayacağınız/alamayacağınız viskilerden kadeh içmek olsun.
Hemen tüm iyi mekanlar menülerini online sunuyor.
2: Bir malt viskiyi çok sevdiğinizde, ilk önceliğiniz o damıtımevinin daha yaşlı/farklı şişelerinden aramaktan ziyade, aynı bölge/fıçı/yaş benzerlikli diğer damıtımevi viskilerini aramak ve onları tatmak olsun.
Bu arayış, daha ekonomik ve daha lezzetli bitebilir.
3: Evet buz eklemeyin. Hangi viski olursa olsun, en azından ilk kadehe eklemeyin. Aksi halde gerçek karakteri saklanır. Sonraki içişlerinizde ister buz, soda, kola, enerji suyu ne isterseniz öyle devam edin.
Tadım notlarına da çok güvenmeyin sonuçta sizin damağınız.
4: Özellikle güçlü karaktere sahip viskilerin boşalan şişelerini atmayın. Eğer onları yıkamadan, içini malt sirkesi veya zeytinyağı ile doldurursanız, şişede hapsolan tad, salatalara ve etlere enfes bir lezzet takviyesi yapıyor.
Bu öneri, sevgili eşime yazar tabii.
5: Viskilerin çoğunun içinde, E-150-karamel olarak geçen renklendirci madde vardır.Viskinin kalitesi,renginden anlaşılmaz. Koyu renk daha alkollü veya açık renk daha seyreltilmiş değildir.
Nadir de olsa asıl renginde şişelenen viskiler vardır, renk sadece göz içindir.
6: Özel bir gün için özel bir viskiyisi saklamak yerine, herhangi bir günü, o viskiyi açarak özel kılın.
Bir yılbaşını, bir mezuniyeti, derbi galibiyetini zaten hatırlarsınız ama yılın herhangi berbat bir Pazartesi gününü sizin için unutulmaz kılabilirsiniz.
7: Bu kış epey soğuk olacak ve her zaman olduğu gibi sm mecraları da karda viski fotoğraflarından geçilmeyecek. Viskinizi karda çekin ama oda sıcaklığında için.
O denli soğudukça tüm naif nüanslarını kaybeder, adeta sadece güçlü alkol kokusuyla baş başa kalırsınız.
8: Eğer viskilerin tadım notlarından ziyade, hikayeleri ve tarihin akışına etki eden olayları merak ediyorsanız, onlarca olmasına rağmen ilk olarak şu iki kitabı mutlaka okumalısınız.
Whiskey Women ve Peat, Smoke & Spirit.
9: En az bir defa mutlaka soğuk filtrasyon işleminden geçmemiş, fıçıdan direkt şişelenmiş, üzerinde "non-chill filtered" ibaresi olan bir viski deneyin.
Bu sayede gerçekten doğal bir viski deneyimi olur. Görüntüsü su, buz eklerseniz soluklaşacaktır ama lezzeti değil.
10: Hiç popüler olmayan ülkelerin viskilerini her imkanınız olduğunuzda mutlaka hala şansınız varken ekonomik şekilde deneyin.
Tazmanya, Almanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Yeni Zelanda gibi.
Sıradaki Yamazaki'lerin, Nikka'ların nereden çıkacağı hiç belli olmaz.
11: İsli viskileri, esasen o viskilerin vahşiliğini, isini ve biraz dengesizliğini seviyorsanız, çok yıllanmış (20+) yıllık ekspresyonları size o hissiyatı yaşatmayabilir, çok daha kompleks ve şaşırtıcı olabilirler ancak yıl ilerledikçe o sevdiğiniz vahşilik azalır.
12: Sadece yazılmış tadım notları, verilmiş puan, kazanılmış ödüllerle viski almayın. Onların tümü özneldir. İlk defa içeceğiniz bir viskiyi önce az veya hiç, içtikten sonra çok araştırın.
Kendinize güvenin.
Unutmayın ki dünyanın en iyi viskisi, en sevdiğiniz viskidir.
13: Viskiyle yeni tanışanlar genelde harmanla başlar.Kültürde ilerleyince malt viski ile tanışılır ve o en iyisi denir.Yanlış.Üçüncü seviyede harmanın ne kadar muazzam olduğu anlaşılır. Harman viskiye önem verin.
O, müthiş lezzet sunan bir ekonomik bir sanat eseridir.
14: Viskiye en yakıştırdığım eşlikçi yiyeceklerin başında, ekşi maya ve çavdar unu ile yapılmış ekmek gelir.
Ayrıca evde bira üretenler, dipte kalan tortudan çok iyi ekmek yapabilirler (tabii şerbetçiotu eklemediyseniz, yoksa tadı acı olacaktır).
15: Hani bilerek içmek denir ya, bilmeye en başından başlamak iyidir.
Viski özelinde geçmeyen ama aslında zeki zihinler için birebir alakalı olduğunu düşündüğüm, Rod Philips-Alkol Tarihi ve Vedat Ozan-Kokular Kitabı adlı Türkçe kitapları da kesinlikle tavsiye ederim.
16: Viski taşları üzerine de yazayım.
Makbulünün sabun taşı (talk taşı) olduğu söylenen bu taşları da "şahsen" pek tavsiye etmiyorum, en azından tadım yaparken (ilk defa denediğiniz bir viski).
Çünkü buz önerilmemesinin nedeni viskiyi sulandırması değil soğutmasıdır.
17: "Amerikan viskisi" fazlasıyla geniş kümeli bir tanımdır. Tennesse, bourbon, çavdar, mısır, arpa maltı, buğday gibi türleri de kapsar.
Sadece Tennesse viskisi içerek hakkında yargıya varmak yanlış olur.
İyi bourbon, çavdar, mısır hatta single malt denenmelidir.
18: Özel bir viskiyi açtınız ama sadece biraz içtiniz. Karakteri bozulmadan saklayabilmek için ya küçük şişelere doldurabilirsiniz ya da içindeki oksijeni yok edecek önleyici bir sprey kullanabilirsiniz.
İsmi Private Preserve, şarap yazdığına bakmayın mantık aynı.
19: Her zaman tarıma saygı duyun. Unutmayın ki viski bir tarım ürünüdür. Endüstriyel bir takım elbise, çakmak, spor araba, bir akıllı telefon değildir.
Eğer iyi tahıl olmazsa, eğer kötü su olur, eğer adanmış çalışanlar olmazsa Ogilvy dirilip övsün, yine de sevilmez.
20: Viskiyi seven, bu kültürünü geliştirmek isteyen herkesin kendine özel bir sonsuzluk şişesi olmalı ve bir sonsuzluk kadehinden yudumlamalı.
Nedir ve nasıl yapılır, Twitter'a sığmayacak kadar uzun, izninizle link. http://viskigurme.com/sonsuzluk-sisesi-yani-infinity-bottle-nedir
21: Bizde satılmıyor ama evde (az) uğraşarak yapabileceğiniz bir viski eşlikçisi var.
Geleneksel İskoç tabletleri bir atıştırmalık; hem uzun süre dayanıyor hem de müthiş bir lezzet kombinasyonu yaratıyor. Sık sık uyguladığım tarif şu şekilde: http://viskigurme.com/muthis-bir-viski-eslikcisi-geleneksel-iskoc-tabletleri-tarifi-
22: Gerçek damak tadı için, bütçe el verdiğince, bir viskinin daha yaşlı olanını değil fakat daha eski şişelenmiş halini bulmaya çalışın.
Viski şişede yıllanmaz fakat anın 10 yıllık bir maltı ile, onun 15 yıl önceki şişesi arasında çok büyük fark var, bana güvenin.
23: Eğer çok genç ve yeteri olgunluğa erişmemiş bir viski içiyorsanız -genelde ekonomik harman viskilerde geçerlidir- viskinizi kadehte en az 5-10 dakika bekletme sonrası için.
Yeteri kadar havalandırırsanız, sentetik alkol-uhu benzeri kokuları biraz örtebilirsiniz.
24: Son aylarda ülkemizde satılmaya başlayan Lagavulin Distiller's Edition sonrası daha da merak edilen bir konu.
Distiller's Edition ne demektir? Hangi viskilerde vardır? Satın almadan önce bazı özellikleri hakkında yararlı bilgiler. http://viskigurme.com/de-olarak-da-bilinen-distillers-edition-viskiler-ne-anlama-geliyor-
25: ABD'den viski getirdiğinizde, Avrupa'ya göre 5 cl avantajlı olursunuz. ABD'de standart viski şişeleri 75 cl, Avrupa'da ise 70 cl'dir.
İster Amerikan, ister İskoç, isterse Japon bile olsa.
Eyaletlere göre fiyat değişse de, bir kadeh fazlanın zararı olmaz.
26: Son zamanlarda doğaya kaçış var. Kamp kaçamağı, kampçılık revaçta, ben de çok severim.
Bu kamplarda viskinizin fotoğraflarını çekin ama sonra arabada, elinizde yavaşça ısıtarak için. Asla ateşin yanına koymayın.
Viski soğuk sevmez ama sıcakta ise direkt patlar.
27: Hangi tür, hangi yaşta olursa olsun, viskinizi asla bir şarap gibi yatay saklamayın.
Minimum %40 alkolle mantarı kesin, plastiği yüksek ihtimal zaman içerisinde eritir.
İdeal saklama şekli dik, direkt gün ışığı almayan ortamdadır.
28: Hemen her sene yeni ve çok iyi tasarımlar çıksa da hala en iyi etki ve en ekonomik tadım kadehi, bence copita (aslı şeri kadehidir) tasarımı (ilk görsel).
Evinizde mutlaka farklı tadım kadehleriniz olsun, işin keyif kısmı biraz da tasarımı güzel kadehte içmekte.
29: Cask Strength yani fıçıdan çıktığı gibi direkt şişelenen, fıçı gücünde viskiler, ki %50-70 arası alkol oranına sahiplerdir, en güzel kokularını ve lezzetlerini birkaç damla oda sıcaklığında eklendiğinde verirler.
Su ekledikçe farklı kokular deneyimlenebilir.
30: Çoğu insan kokuları alır ancak bunları dile getiremeyebilir.
Damak ve burnunuzun gelişimi için küçük bir not defterine o viskinin tadım notlarını kaydedin.
Bir süre sonra "aynı viskiden" yine deneyerek yazın, eski notlarla karşılaştırın ve farkı kendiniz görün.
31: Son. Nihayetinde bu bir keyif, olmazsa olmaz değil.
Bu kültürü ve keyfi, kimseyi kırmadan, üstün veya hakir görmeden, incitmeden, sorumlulukla yaşayın.
Hayatta daha önemli şeyler var.
Yeni yıl, her istediğinizi getirsin. Sağlıklı, huzurlu yıllar dilerim.
-Ozan
Atölyelerden haberdar olmak için buraya eposta adresinizi bırakabilirsiniz.
