İskoç Viskisini Fıcı İle Satın Almak Üzerine
- 5.03.2020
Merhaba,
Her ne kadar çok çok az say1da prati e geçen bir konu olsa da, gerek atölyelerde gerekse sosyal medyada gelen sorular üzerine, 0skoçyadan f1ç1 ile viski sat1n almak konusunda baz1 bilgileri yaz1ya dökmek istedim. Umar1m, dilim döndü ünce, en az1ndan kafan1zda baz1 soru i_aretlerini gidermi_ olabilirim.
Öncelikle, viskiyi f1ç1 olarak al1p, kendi özel f1ç1s1ndan _i_eye doldurarak içmek herhalde tüm viski severlerin hayallerinden biri oldu una eminim. Hatta _ahit olmasam dahi, birçok viski severin, güzel bir viski _i_esinin son kadehleri içilirken, biraz da o keyfin verdi i hayal gücüyle, Asl1nda en iyisi yerinden f1ç1 almak. Doldur doldur içeriz. Hem de yerinde kesin daha ucuzdur gibi sohbetlere girdi ine de eminim. Genel olarak o fikir o ak_am1n fantastik sohbetlerinden biri olarak haf1zlarda bile kalm1yor ama sabah hat1rlayanlar da oluyordur.
Bu yaz1 i_te ak_amc1lar için de il, sabahç1lar için daha yararl1 olabilir.
Konumuz f1ç1yla viski sat1n almak.
Peki bu i_ zor mu? Karl1 m1? Avantajl1 m1? Gelin bu sorular1n cevaplar1na göz atal1m.
Bilmeniz gereken ilk _ey, f1ç1yla viski sat1n alman1n i_in en kolay k1sm1 oldu u. E er yeteri kadar bütçeniz varsa, tüm kap1lar size aç1l1yor. Çok özel biri olman1z, araya tan1d1klar sokman1za falan gerek yok, isterseniz 0skoçyaya giderek, isterseniz internet üzerinden, telefonla, her _ekilde f1ç1 sat1n alabiliyorsunuz.
Zor k1sm1 daha sonra ba_layacak ama biz sat1n alma seçenekleri ile ba_layal1m. Her dam1t1mevi olmasa da hat1r1 say1l1r say1da dam1t1mevinden direkt olarak f1ç1 sat1n almak mümkün. Bunlar aras1nda ilk akla gelenler, örnek olarak, Annandale, Arran, Ardnahoe, Raasay, Lindores gelebilir. Özellikle yeni kurulan dam1t1mevleri, f1ç1 satmak konusunda çok daha rahat davran1yorlar.
0skoçyada, 0skoç viskisi için minimum f1ç1da dinlendirme süresinin 3 y1l oldu u malumken ve asl1nda 3 y1l bile olgunla_t1rma için az bir süre say1l1rken, asl1nda ön sat1_ yapm1_ olduklar1n1 hemen anlayabilirsiniz. Ardnahoe örne inden gidelim, bir Islay dam1t1mevi olan Ardanhoe, 2018 y1l1nda kuruldu ve en iyi ihtimalle 2021 y1l1nda ilk viskilerini (e er o kadar genç viski _i_elemek isterlerse) piyasaya sürecekler. Bununla beraber bu dam1t1mevi, aç1ld1 1 günden itibaren, f1ç1yla viski sat1_1na ba_lad1. Hatta baz1 arkada_lar1m sat1n ald1lar, _u anda 0skoçyada dinlenmeye devam ediyor.
Do rudan dam1t1mevinden sat1n alamayaca 1n1z f1ç1lar da var tabii ki, misal en sevdi iniz viski dam1t1mevinin kap1s1na dayan1p kolayca f1ç1s1n1 sat1n alamayabiliyorsunuz. Bu noktada özellikle üçüncü parti, arac1 kurumlar devreye giriyor. Gerek ili_kileri, gerekse maddi güçlerinin avantajlar1n1 kullanarak sat1n ald1klar1 f1ç1lar1 halka sat1_a sunuyorlar.
Bunlar aras1nda Whisky Invest Direct, Cask 88, Whiskybroker LTD, The Whisky Barrel gibi firmalar yer al1yor. Normal _artlarda bir Lagavulin, The Glenlivet, Springbank, Macallan, Bowmore vs f1ç1s1n1 do rudan dam1t1mevinden alamazken, bu arac1 kurumlar1n üzerine kendileri koyduklar1 kar1 da ödemek _art1yla viskinizi sat1n alabiliyorsunuz.
F1ç1yla viski sat1n almak, sonradan _i_eleyip içmek için belki çok lüks bir keyif olarak görülse de, tahmin edece iniz üzerine ayn1 zamanda bir yat1r1m arac1 olarak da kullan1l1yor.
Paras1n1 ödediniz, viski f1ç1n1z1 ad1n1za kaydettirdiniz. 0_te _imdi baz1 zorluklar sizleri bekliyor.
^unu bilmekte fayda var, bir 0skoç malt viskisi dü_ünün, tüm kanunlara uygun _ekilde 0skoçyada üretilmi_, dinlendirilmi_ ama _i_elenmemi_, f1ç1n1n içinde duruyor. Siz onu f1ç1 halinde ba_ka bir ülkeye ald1 1n1z anda, o f1ç1n1n içindeki viski art1k 0skoç viskisi olarak say1lm1yor. Viskinin üretimi kadar, dinlendirilmesine de önem veren 0skoçlar, ba_ka topraklarda dinlenen s1v1y1 art1k 0skoç viskisi olarak kabul etmiyor, kanunen dahi.
Yani anlayaca 1n1z viskinizi 0skoçya s1n1rlar1 içerisinde _i_eye koymal1s1n1z.
^i_eye konduktan sonra,dünyan1n neresine, hatta uzaya dahi ç1ksa o _i_e yine bir 0skoç viskisi oluyor. Bugün en yak1n markette görebilece imiz _i_elerin üzerinde yazan Scotch Whisky ibaresinden anlayabilece imiz üzere.
Bunu bir örnekle daha iyi aç1klamak isterim. Bundan birkaç y1l önce, John Savage Ontswedder isimli bir yat1r1mc1, bir aç1k art1rmada, daha önce sat1n alm1_ oldu u Springbank malt viskiyi sat1_a ç1kar1yor ve o f1ç1 50.000 Pounda al1c1 buluyor. Bununla beraber sonradan _öyle ilginç bir bilgi ortaya ç1k1yor. Kendi de Galli olan Ontswedder, f1ç1y1 0skoçyadan ald1ktan sonra, kendi deposuna, Gallere götürüyor. Orada durdu u süre hiç önemli de il, bir gün dahi 0skoçya s1n1r1 d1_1nda, f1ç1 içerisinde vakit geçiren viski, art1k 0skoç viskisi olarak kabul edilmiyor. Sat1_ iptal edilmese de, yap1lan pazarl1kla, de erinden çok daha az1 bir fiyatla anla_arak tatl1ya ba l1yorlar. Burada kanunun ne kadar s1k1 oldu unu göstermek istedim, yoksa tabii ki içindeki saf ve güzel bir Springbank ama maalesef art1k 0skoç viskisi de il!
Viski f1ç1s1n1 arac1dan veya direkt dam1t1mevinden ald1ktan sonra ba_ka bir problem de ortaya ç1k1yor. Diyelim yine 0skoçyada bir depo kiralad1n1z ve oraya ta_1mak istiyorsunuz. Komik olacak ama amcan1zdaki Doblonun arkas1na at1p ta_1yam1yorsunuz. F1ç1 transferinde (tabii ki ücret ödeyerek) WOWGR isimli bir kanunun gözetimindeki servislerden birini kiralamal1s1n1z. 0skoçya Antrepo Mal Sahipleri Yönetmeli i ismiyle çevirebilece im bu kurum, sizin f1ç1y1 nereden al1p, nereye götürdü ünüzü kontrol ediyor ve onay veriyor.
Bir ba_ka konu, diyelim ki viskinizi f1ç1yla d1_ar1ya ç1karmak istemiyorsunuz, çelik hatta plastik tanklara koyarak ç1karay1m diyorsunuz. Bunu yapma _ans1n1z var. Çelik tanklar1n, viskiye olan etkisi say1lmad1 1 için, yine 0skoç viskisi olarak ç1kar1p, ba_ka bir ülkede _i_eleyebilirsiniz. Tek bir _artla, single malt viski olmamak _art1yla. Yani birkaç f1ç1y1 birkaç tanka koyup d1_ar1da bir Harman (blended Scotch) _i_eleyebilirsiniz ancak bir single malt viski _i_elemek istiyorsan1z, mutlaka 0skoçyada üretilip, dinlendirilip, _i_elenmesini zorunlu k1lan bir kanun var.
Diyelim ki her _ey tamam, her _eye uydunuz, viskinizi 0skoçyada nas1l saklayacaks1n1z?
Dam1t1mevinden sat1n ald1ysan1z size belirli bir ücret kar_1l1 1nda depo hizmeti sunuyorlar. Arac1 kurumlardan ald1ysan1z, önce birkaç y1l ücretsiz, sonras1nda 50-100 Pound gibi ücretlerle sizin f1ç1n1z1 kendi depolar1nda saklayabiliyorlar. Her _eyi konu_tuk, biraz da i_in özünün, yani f1ç1lar1n fiyatlar1ndan haber ver diyebilirsiniz, vereyim.
^üphesiz ald1 1n1z viskinin dam1t1mevinden tutun, ya_1na, f1ç1n1n türüne kadar çok fazla de i_iklik gösterse de, birkaç örnek verebilirim. Ardnahoe'dan bahsetmi_tik, e er bu çiçe i burnunda dam1t1mevinden bir f1ç1 sat1n alacaksan1z, 9.000 Pound gibi bir ücreti dü_ünebilirsiniz.
Yakla_1k 250-300 litrelik bir f1ç1dan bahsediyoruz. Yakla_1k 250 _i_e olarak _i_eledi inizi dü_ünürseniz, saklama ve lojistik maliyetleri d1_1nda _i_e ba_1na 35 Pound ödemi_ oluyorsunuz, hem de size özel, kendi ad1n1za olan bir f1ç1dan ç1kacak bir Islay Single Malt viski oluyor. Amerikan bourbon veya 0spanyol _eri f1ç1s1n1n içindeki bu viskiyi, diledi iniz gibi _i_eleme imkan1n1z var.
Bir di er Adalar Bölgesi viskisi olan Arran Dam1t1mevinden bir f1ç1y1 ise 2.900 Pound gibi bir ücretle sat1n alabilirsiniz.
Daha da detay vermek gerekirse, 2020 y1l1 için geçerli bir Arran f1ç1s1n1n, dilerseniz _i_eleme maliyetleri dahi örnek fiyat tablosunu a_a 1da bulabilirsiniz.
Tüm bunlar1n sonunda, f1ç1 veya _i_e, 0skoçya d1_1nda gitti i her ülkede ayn1 kar_1lanm1yor tabii ki. Götürece iniz ülkenin yerel kanunlar1, vergileri ve izinlerini de hesaplaman1z _art.
Umar1m kafan1zdaki , bir gün f1ç1 alabilir miyiz? sorusu biraz olsun naçizane ayd1nlanm1_t1r.
0skoç viskilerinde f1ç1 boyutlar1 üzerine daha fazla detay1 merak eden viski severleri bu yaz1ya alabiliriz.
Slainte,
Ozan
Kaynaklar:
Ardnahoedistillery.com
Cask88.com
Legislation.gov.uk
Arranwhisky.com
Scotch-Whisky.org.uk
Her ne kadar çok çok az say1da prati e geçen bir konu olsa da, gerek atölyelerde gerekse sosyal medyada gelen sorular üzerine, 0skoçyadan f1ç1 ile viski sat1n almak konusunda baz1 bilgileri yaz1ya dökmek istedim. Umar1m, dilim döndü ünce, en az1ndan kafan1zda baz1 soru i_aretlerini gidermi_ olabilirim.
Öncelikle, viskiyi f1ç1 olarak al1p, kendi özel f1ç1s1ndan _i_eye doldurarak içmek herhalde tüm viski severlerin hayallerinden biri oldu una eminim. Hatta _ahit olmasam dahi, birçok viski severin, güzel bir viski _i_esinin son kadehleri içilirken, biraz da o keyfin verdi i hayal gücüyle, Asl1nda en iyisi yerinden f1ç1 almak. Doldur doldur içeriz. Hem de yerinde kesin daha ucuzdur gibi sohbetlere girdi ine de eminim. Genel olarak o fikir o ak_am1n fantastik sohbetlerinden biri olarak haf1zlarda bile kalm1yor ama sabah hat1rlayanlar da oluyordur.
Bu yaz1 i_te ak_amc1lar için de il, sabahç1lar için daha yararl1 olabilir.
Konumuz f1ç1yla viski sat1n almak.
Peki bu i_ zor mu? Karl1 m1? Avantajl1 m1? Gelin bu sorular1n cevaplar1na göz atal1m.
Bilmeniz gereken ilk _ey, f1ç1yla viski sat1n alman1n i_in en kolay k1sm1 oldu u. E er yeteri kadar bütçeniz varsa, tüm kap1lar size aç1l1yor. Çok özel biri olman1z, araya tan1d1klar sokman1za falan gerek yok, isterseniz 0skoçyaya giderek, isterseniz internet üzerinden, telefonla, her _ekilde f1ç1 sat1n alabiliyorsunuz.
Zor k1sm1 daha sonra ba_layacak ama biz sat1n alma seçenekleri ile ba_layal1m. Her dam1t1mevi olmasa da hat1r1 say1l1r say1da dam1t1mevinden direkt olarak f1ç1 sat1n almak mümkün. Bunlar aras1nda ilk akla gelenler, örnek olarak, Annandale, Arran, Ardnahoe, Raasay, Lindores gelebilir. Özellikle yeni kurulan dam1t1mevleri, f1ç1 satmak konusunda çok daha rahat davran1yorlar.
0skoçyada, 0skoç viskisi için minimum f1ç1da dinlendirme süresinin 3 y1l oldu u malumken ve asl1nda 3 y1l bile olgunla_t1rma için az bir süre say1l1rken, asl1nda ön sat1_ yapm1_ olduklar1n1 hemen anlayabilirsiniz. Ardnahoe örne inden gidelim, bir Islay dam1t1mevi olan Ardanhoe, 2018 y1l1nda kuruldu ve en iyi ihtimalle 2021 y1l1nda ilk viskilerini (e er o kadar genç viski _i_elemek isterlerse) piyasaya sürecekler. Bununla beraber bu dam1t1mevi, aç1ld1 1 günden itibaren, f1ç1yla viski sat1_1na ba_lad1. Hatta baz1 arkada_lar1m sat1n ald1lar, _u anda 0skoçyada dinlenmeye devam ediyor.
Do rudan dam1t1mevinden sat1n alamayaca 1n1z f1ç1lar da var tabii ki, misal en sevdi iniz viski dam1t1mevinin kap1s1na dayan1p kolayca f1ç1s1n1 sat1n alamayabiliyorsunuz. Bu noktada özellikle üçüncü parti, arac1 kurumlar devreye giriyor. Gerek ili_kileri, gerekse maddi güçlerinin avantajlar1n1 kullanarak sat1n ald1klar1 f1ç1lar1 halka sat1_a sunuyorlar.
Bunlar aras1nda Whisky Invest Direct, Cask 88, Whiskybroker LTD, The Whisky Barrel gibi firmalar yer al1yor. Normal _artlarda bir Lagavulin, The Glenlivet, Springbank, Macallan, Bowmore vs f1ç1s1n1 do rudan dam1t1mevinden alamazken, bu arac1 kurumlar1n üzerine kendileri koyduklar1 kar1 da ödemek _art1yla viskinizi sat1n alabiliyorsunuz.
F1ç1yla viski sat1n almak, sonradan _i_eleyip içmek için belki çok lüks bir keyif olarak görülse de, tahmin edece iniz üzerine ayn1 zamanda bir yat1r1m arac1 olarak da kullan1l1yor.
Paras1n1 ödediniz, viski f1ç1n1z1 ad1n1za kaydettirdiniz. 0_te _imdi baz1 zorluklar sizleri bekliyor.
^unu bilmekte fayda var, bir 0skoç malt viskisi dü_ünün, tüm kanunlara uygun _ekilde 0skoçyada üretilmi_, dinlendirilmi_ ama _i_elenmemi_, f1ç1n1n içinde duruyor. Siz onu f1ç1 halinde ba_ka bir ülkeye ald1 1n1z anda, o f1ç1n1n içindeki viski art1k 0skoç viskisi olarak say1lm1yor. Viskinin üretimi kadar, dinlendirilmesine de önem veren 0skoçlar, ba_ka topraklarda dinlenen s1v1y1 art1k 0skoç viskisi olarak kabul etmiyor, kanunen dahi.
Yani anlayaca 1n1z viskinizi 0skoçya s1n1rlar1 içerisinde _i_eye koymal1s1n1z.
^i_eye konduktan sonra,dünyan1n neresine, hatta uzaya dahi ç1ksa o _i_e yine bir 0skoç viskisi oluyor. Bugün en yak1n markette görebilece imiz _i_elerin üzerinde yazan Scotch Whisky ibaresinden anlayabilece imiz üzere.
Bunu bir örnekle daha iyi aç1klamak isterim. Bundan birkaç y1l önce, John Savage Ontswedder isimli bir yat1r1mc1, bir aç1k art1rmada, daha önce sat1n alm1_ oldu u Springbank malt viskiyi sat1_a ç1kar1yor ve o f1ç1 50.000 Pounda al1c1 buluyor. Bununla beraber sonradan _öyle ilginç bir bilgi ortaya ç1k1yor. Kendi de Galli olan Ontswedder, f1ç1y1 0skoçyadan ald1ktan sonra, kendi deposuna, Gallere götürüyor. Orada durdu u süre hiç önemli de il, bir gün dahi 0skoçya s1n1r1 d1_1nda, f1ç1 içerisinde vakit geçiren viski, art1k 0skoç viskisi olarak kabul edilmiyor. Sat1_ iptal edilmese de, yap1lan pazarl1kla, de erinden çok daha az1 bir fiyatla anla_arak tatl1ya ba l1yorlar. Burada kanunun ne kadar s1k1 oldu unu göstermek istedim, yoksa tabii ki içindeki saf ve güzel bir Springbank ama maalesef art1k 0skoç viskisi de il!
Viski f1ç1s1n1 arac1dan veya direkt dam1t1mevinden ald1ktan sonra ba_ka bir problem de ortaya ç1k1yor. Diyelim yine 0skoçyada bir depo kiralad1n1z ve oraya ta_1mak istiyorsunuz. Komik olacak ama amcan1zdaki Doblonun arkas1na at1p ta_1yam1yorsunuz. F1ç1 transferinde (tabii ki ücret ödeyerek) WOWGR isimli bir kanunun gözetimindeki servislerden birini kiralamal1s1n1z. 0skoçya Antrepo Mal Sahipleri Yönetmeli i ismiyle çevirebilece im bu kurum, sizin f1ç1y1 nereden al1p, nereye götürdü ünüzü kontrol ediyor ve onay veriyor.
Bir ba_ka konu, diyelim ki viskinizi f1ç1yla d1_ar1ya ç1karmak istemiyorsunuz, çelik hatta plastik tanklara koyarak ç1karay1m diyorsunuz. Bunu yapma _ans1n1z var. Çelik tanklar1n, viskiye olan etkisi say1lmad1 1 için, yine 0skoç viskisi olarak ç1kar1p, ba_ka bir ülkede _i_eleyebilirsiniz. Tek bir _artla, single malt viski olmamak _art1yla. Yani birkaç f1ç1y1 birkaç tanka koyup d1_ar1da bir Harman (blended Scotch) _i_eleyebilirsiniz ancak bir single malt viski _i_elemek istiyorsan1z, mutlaka 0skoçyada üretilip, dinlendirilip, _i_elenmesini zorunlu k1lan bir kanun var.
Diyelim ki her _ey tamam, her _eye uydunuz, viskinizi 0skoçyada nas1l saklayacaks1n1z?
Dam1t1mevinden sat1n ald1ysan1z size belirli bir ücret kar_1l1 1nda depo hizmeti sunuyorlar. Arac1 kurumlardan ald1ysan1z, önce birkaç y1l ücretsiz, sonras1nda 50-100 Pound gibi ücretlerle sizin f1ç1n1z1 kendi depolar1nda saklayabiliyorlar. Her _eyi konu_tuk, biraz da i_in özünün, yani f1ç1lar1n fiyatlar1ndan haber ver diyebilirsiniz, vereyim.
^üphesiz ald1 1n1z viskinin dam1t1mevinden tutun, ya_1na, f1ç1n1n türüne kadar çok fazla de i_iklik gösterse de, birkaç örnek verebilirim. Ardnahoe'dan bahsetmi_tik, e er bu çiçe i burnunda dam1t1mevinden bir f1ç1 sat1n alacaksan1z, 9.000 Pound gibi bir ücreti dü_ünebilirsiniz.
Yakla_1k 250-300 litrelik bir f1ç1dan bahsediyoruz. Yakla_1k 250 _i_e olarak _i_eledi inizi dü_ünürseniz, saklama ve lojistik maliyetleri d1_1nda _i_e ba_1na 35 Pound ödemi_ oluyorsunuz, hem de size özel, kendi ad1n1za olan bir f1ç1dan ç1kacak bir Islay Single Malt viski oluyor. Amerikan bourbon veya 0spanyol _eri f1ç1s1n1n içindeki bu viskiyi, diledi iniz gibi _i_eleme imkan1n1z var.
Bir di er Adalar Bölgesi viskisi olan Arran Dam1t1mevinden bir f1ç1y1 ise 2.900 Pound gibi bir ücretle sat1n alabilirsiniz.
Daha da detay vermek gerekirse, 2020 y1l1 için geçerli bir Arran f1ç1s1n1n, dilerseniz _i_eleme maliyetleri dahi örnek fiyat tablosunu a_a 1da bulabilirsiniz.
Tüm bunlar1n sonunda, f1ç1 veya _i_e, 0skoçya d1_1nda gitti i her ülkede ayn1 kar_1lanm1yor tabii ki. Götürece iniz ülkenin yerel kanunlar1, vergileri ve izinlerini de hesaplaman1z _art.
Umar1m kafan1zdaki , bir gün f1ç1 alabilir miyiz? sorusu biraz olsun naçizane ayd1nlanm1_t1r.
0skoç viskilerinde f1ç1 boyutlar1 üzerine daha fazla detay1 merak eden viski severleri bu yaz1ya alabiliriz.
Slainte,
Ozan
Kaynaklar:
Ardnahoedistillery.com
Cask88.com
Legislation.gov.uk
Arranwhisky.com
Scotch-Whisky.org.uk
